Najlepsze filmy i seriale o Imperium Rzymskim, nasz top 10

Starożytny Rzym przeszedł do historii jako jedno z najdłużej istniejących państw. Do dzisiaj powstają filmy oraz seriale, które przybliżają widzom realia tego cesarstwa i prezentują mniej lub bardziej znane wydarzenia z okresu jego trwania. Postanowiliśmy więc przygotować zestawienie przedstawiające produkcje najbardziej warte obejrzenia – wyróżniające się na tle konkurencji oraz mające wkład w historię kina.

Powiązane:Najlepsze filmy na Amazon Prime Video 2023, nasze top 12

Znajdziecie tu opisy zarówno dzieł, które debiutowały kilkadziesiąt lat temu, jak i tych stworzonych całkiem niedawno. To pokazuje, że mimo upływu czasu zainteresowanie tematem Imperium Rzymskiego w kinie nie słabnie. Co ciekawe, aktualnie znacznie częściej pojawiają się seriale niż filmy, których akcja toczy się w okresie istnienia tego cesarstwa. Z powyższego powodu na naszej liście znalazło się więcej produkcji pełnometrażowych sprzed lat oraz serii telewizyjnych, które wciąż są dość nowe.

Zapraszamy do lektury. Oto najlepsze filmy i seriale o Imperium Romanum.

Filmy

Juliusz Cezar

Juliusz Cezar; reż. Joseph L. Mankiewicz; Loew’s, Inc.; 1953

Jak sugeruje oryginalny tytuł – William Shakespeare’s Julius Caesar – dzieło Josepha Mankiewicza z 1953 roku nie jest biografią tytułowej postaci. To ekranizacja sztuki Williama Shakespeare’a i jeden z pierwszych filmów opartych na twórczości wspomnianego autora. Obraz ten jest bardzo wierny pierwowzorowi i opowiada o spisku na życie Juliusza Cezara, stawiając w centrum wydarzeń Brutusa.

W widowisku tym wystąpił między innymi Marlon Brando, który – mając zaledwie 29 lat – wcielił się w Marka Antoniusza. Gwiazdor spotkał się co prawda z pewną krytyką dotyczącą jego gry, z uwagi na sposób wypowiadania się, ale nie da się ukryć, że zarówno on, jak i cała obsada zaprezentowali bardzo wysoki poziom. Produkcja ta do dzisiaj robi ogromne wrażenie, jeśli chodzi o aktorstwo, które dodaje realizmu wszystkim postaciom. Trudno uwierzyć, że taki film nakręcono w niewiele ponad miesiąc.

Co ciekawe, część scenerii Juliusza Cezara pochodziła z Quo Vadis z 1951 roku. Została ona rozebrana, a następnie przewieziona z Rzymu do Hollywood specjalnie na potrzeby tej produkcji. Było warto – mimo faktu, że Juliusz Cezar jest historią kameralną, cały wystrój i otoczenie wypadają imponująco.

Ben Hur

Ben Hur; reż. William Wyler; Loew’s, Inc.; 1959

Gdy mowa o filmach osadzonych w czasach Imperium Rzymskiego, każdemu chyba najpierw przychodzi na myśl Ben Hur z 1959 roku. To monumentalne dzieło zapisało się w historii kinematografii i kojarzą je nawet ci, którzy nigdy go nie oglądali. Jest ono jedną z kilku ekranizacji powieści Lewisa Wallace’a, opowiadającej o losach żydowskiego arystokraty, ale zdecydowanie tą najlepszą.

Film był przedsięwzięciem na ogromną skalę (plan zdjęciowy zajął łącznie obszar około 60 hektarów) i pokazał siłę przedkomputerowych efektów specjalnych oraz odpowiedniej pracy kamery, szczególnie podczas ikonicznej sekwencji wyścigu rydwanów, która do dziś robi niesamowite wrażenie. We współczesnym, zdominowanym przez CGI, kinie mogłaby ona wyglądać znacznie gorzej, co w pewien sposób potwierdza Ben-Hur z 2016 roku. W 1959 roku autorom udało się stworzyć angażującą historię, która nie jest w pełni wierna powieści i udowadnia, że dobry film nie musi mocno trzymać się materiału źródłowego.

Z pewnością warto obejrzeć to widowisko. Niektórych może co prawda zniechęcać czas jego trwania – cztery godziny, ale w czasach VOD Ben Hura można sobie dawkować – podejść do niego jak do miniserialu.

Kleopatra

Kleopatra; reż. Joseph L. Mankiewicz; 20th Century-Fox; 1963

Kleopatra jest wyjątkowym filmem, który nie chce skupiać się wyłącznie na relacji władczyni Egiptu z Juliuszem Cezarem. Poznajemy tu historię walki o władzę tytułowej bohaterki i chęci utrzymania rządzonego państwa jako samodzielnego bytu, a nie podległej Rzymowi prowincji. Mimo ogromnego rozmachu Kleopatra wydaje się osobistą opowieścią ze względu na historię skupioną na protagonistce.

Z tego powodu tempo akcji momentami wyraźnie zwalnia, ale film nadrabia to scenografią oraz strojami. A było ich wiele – za sprawą tej produkcji Elizabeth Taylor trafiła do Księgi rekordów Guinnessa w związku z największą liczbą zmian kostiumów w historii kina (65). Obok Ben Hura to kolejny obraz, którego twórcy nie bali się skali. Ogromny budżet niemal doprowadził jednak wytwórnię 20th Century Fox do bankructwa.

Nie pomógł tu nawet sukces w box offisie, ponieważ wydatki na produkcję i marketing wycenia się na kwotę przekraczającą 400 milionów dolarów. Z dziełem tym warto zapoznać się dla samego niezwykłego wizualnego doświadczenia – czegoś podobnego nie uświadczymy w obecnych czasach, w których zamiast prawdziwej scenografii stosuje się tańsze efekty komputerowe.

Upadek Cesarstwa Rzymskiego

Upadek Cesarstwa Rzymskiego; reż. Anthony Mann; Paramount Pictures; 1964

Wbrew pozorom akcja Upadku Cesarstwa Rzymskiego nie została osadzona w V wieku naszej ery. Przenosimy się tu bowiem do przełomu II i III wieku, gdy imperium rządził jeszcze Marek Aureliusz. Produkcja ta przedstawia chciwość i żądzę władzy jego syna Kommodusa oraz postać Liwiusza, którego cesarz widziałby jako swojego następcę i kontynuatora reformatorskich zmian mających wprowadzić równość dla wszystkich.

Z powodu ram czasowych Upadek Cesarstwa Rzymskiego jest bardzo ciekawym filmem. Pokazuje, że proces rozkładu pewnych struktur następuje na długo, zanim faktycznie ma miejsce ich definitywny kres. W tej produkcji Liwiusz jest zawsze wierny swoim zasadom i imperium, co oczywiście wykorzystuje Kommodus.

Dzieło to podkreśla również kontrast pomiędzy zdobywanymi terenami Germanii a sercem imperium, czyli Rzymem. W stolicy widać przepych oddany dzięki bogatej scenografii oraz kostiumom. To film wart obejrzenia, ponieważ jego wymowa jest uniwersalna i wykracza poza przedstawiany tu okres starożytny.

Gladiator

Gladiator; reż. Ridley Scott; Universal Pictures; 2000

Gladiator to, obok Obcego, najbardziej znany i doceniany film Ridleya Scotta. Produkcja ta zainspirowana została m.in. wspomnianym powyżej Upadkiem Cesarstwa Rzymskiego. Więcej jednak jest w tej historii osobistej zemsty i próby odnalezienia spokoju. W porównaniu z poprzednimi tytułami z tego zestawienia w dziele z 2000 roku widać już oczywiście komputerowe efekty specjalne, ale wciąż nie są one dominujące i nie odbierają widowisku autentyzmu i atmosfery.

Gladiator stał się swego rodzaju fenomenem – to dzięki tej produkcji odrodziło się zainteresowanie filmami osadzonymi w starożytnym Rzymie. Nie powstawały one przez prawie 40 lat, odkąd wspomniane wcześniej Kleopatra oraz Upadek Cesarstwa Rzymskiego przerosły budżetami możliwe do osiągnięcia zarobki. Historia Maximusa to zmieniła.

Obraz ten zawiera wszystko, czego można oczekiwać od nowoczesnej, pomimo lat, produkcji: angażującą historię, bohatera, którego się lubi, oraz niesamowitą scenografię połączoną ze świetną ścieżką dźwiękową.

Seriale

Ja, Klaudiusz

Ja, Klaudiusz; Martin Lisemore, Joan Sullivan, Herbert Wise i Jack Pulman; BBC2; 1976

Z dzisiejszej perspektywy może wydać się to dość zaskakujące, ale odnoszący sukces serial Ja, Klaudiusz liczył zaledwie jeden dwunastoodcinkowy sezon. Poznawaliśmy go w formie nietypowej kroniki, w której tytułowy cesarz Klaudiusz wspomina historię swojego rodu oraz intrygi związane z jego członkami.

Produkcja ta była kręcona w zamkniętych pomieszczeniach, ale dopilnowano, żeby nie wydawała się ograniczona możliwościami scenograficznymi – dzisiaj Ja, Klaudiusz jest doceniany między innymi za wykorzystanie przestrzeni oraz dynamiczne obrazowanie, co uatrakcyjniało serial zdominowany przez dialogi.

Oglądając go, można zwrócić uwagę na fakt, że kamera zawsze pozostaje w ruchu, a to ożywia całość. Również bohaterowie często się przemieszczają, przechodząc z głównego planu na dalszy lub z lewej strony na prawą. Dialogi nie są zatem prowadzone przez dwie statyczne postacie. Takie podejście oraz wciągająca fabuła zapewniły tej produkcji uznanie wśród widzów.

Rzym

Rzym; John Milius, William J. MacDonald i Bruno Heller; HBO; 2005

Twórcy serialu Rzym mieli prawdopodobnie pecha, że ich dzieło powstało zbyt szybko. Z pierwotnie planowanych pięciu sezonów, które miały przedstawić historię aż do pojawienia się Jezusa Chrystusa, zostało skrócone zaledwie do dwóch serii, a wątki z niedoszłego trzeciego i czwartego sezonu pokrótce pokazano w drugim. To wszystko z powodu zbyt wysokich kosztów produkcyjnych.

Wraz z dwoma głównymi bohaterami – Lucjuszem Vorenusem oraz Tytusem Pullo – doświadczamy tu rewolucji, jaka dokonuje się w imperium. Republika powoli zmienia się w cesarstwo, a cały ten proces zapoczątkowuje Juliusz Cezar. Polityka jest ważnym elementem Rzymu, co sprawia, że produkcja ta wyróżnia się na tle innych.

Duże wrażenie robi jej strona wizualna. Zarówno scenerie, jak i stroje bohaterów przyciągają wiernością historyczną i prawdopodobnie jedyne, czego tu brakuje, to większa liczba sezonów oraz częstsze używanie łaciny.

Spartakus / Spartakus: Bogowie areny

Spartakus; Steven S. DeKnight; Starz; 2010

Obie produkcje są ze sobą ściśle powiązane. Główny serial skupia się na tytułowym Spartakusie, a spin-off Bogowie areny przedstawia wydarzenia w Kapui sprzed pojawienia się legendarnego gladiatora. Spartakus jest trzecią ekranizacją historii tytułowej postaci i – dzięki odcinkowej formie – najbardziej obszerną ze wszystkich. Przedstawiono tu życie głównego bohatera, gdy cieszył się jeszcze wolnością, a potem jego działania na arenie i poza nią.

Zaletą Spartakusa jest jego przyziemny i surowy ton. Twórcy pokazali brutalną wersję życia tej postaci, co wydaje się poprawne ze względu na funkcję, jaką w społeczeństwie rzymskim pełnił niewolnik. Przez serial przewijają się postacie historyczne, a my dowiadujemy się, jak mogła wyglądać ich relacja ze Spartakusem.

Na szczególną uwagę zasługują w tym dziele sceny walki, których jest oczywiście dużo, ale nie okazują się przesadnie brutalne, a efekty slow motion dodają im dramatyzmu. Na plus można zaliczyć również stroje i przede wszystkim to, iż serial uzmysławia, że dla obserwatorów walczący na śmierć i życie gladiatorzy rzeczywiście byli niczym więcej niż tanią rozrywką.

Barbarzyńcy

Barbarzyńcy; Andreas Heckmann, Arne Nolting i Jan Martin Scharf; Netflix; 2020

Pierwszy sezon Barbarzyńców był jedną z najbardziej imponujących produkcji Netflixa. Postacie posługują się tu językami starożytnymi, w tym łaciną (chociaż sposób jej wymowy jest dyskusyjny). To nadaje serialowi zupełnie nowy poziom realizmu, na który wpływ z pewnością ma również kwestia zgodności historycznej uzbrojenia oraz architektury z tamtego okresu Cesarstwa Rzymskiego.

Głównym bohaterem Barbarzyńców jest Arminiusz, który oddany jako zakładnik wychowywał się na terenie Rzymu. Powraca do Germanii, żeby zaprowadzić porządek wśród zbuntowanych plemion, ale sytuacja na miejscu sprawia, że jednoczy okoliczne klany przeciwko Rzymianom. Opowieść jest więc przedstawiana przez dwie strony konfliktu, choć częściej oglądamy ją z perspektywy bohaterów stawiających opór ekspansji imperium.

Niestety, druga seria okazała się znacznie gorsza, między innymi pod względem zgodności historycznej. Mimo wszystko warto zainteresować się tą produkcją dla samego pierwszego sezonu, ponieważ wykonano tu bardzo dużą pracę, by fabuła angażowała widza.

Domina

Domina; Simon Burke; Sky Atlantic, MGM+; 2021

Serial Domina pokazuje przemianowanie Republiki Rzymskiej na Cesarstwo Rzymskie z innej perspektywy niż w dotychczasowych produkcjach. Główną bohaterką jest tutaj – portretowana przez polską aktorkę Kasię Smutniak – Liwia Druzylla, która w historii zapisała się jako postać sprawnie poruszająca się w kuluarach polityki na najwyższych szczeblach. Serialowa protagonistka wydaje się bezwzględna i gotowa zrobić wszystko, żeby zrealizować wyznaczone sobie cele.

Minusem tej produkcji jest momentami dość słabe CGI, ale poza tym utrzymuje ona wysoki poziom. Świetnie odwzorowano stroje bohaterów oraz wystrój wnętrz, zaś fabuła pokazuje, że często najważniejsze decyzje w państwie zapadają za kulisami i są podejmowane przez osoby, które teoretycznie nie dzierżą żadnej władzy.

Być może serial w końcu trafi do Polski, ponieważ warto go obejrzeć i zyskać nową perspektywę na sprawy wczesnego Cesarstwa Rzymskiego.

Czytaj więcej:Gladiator przekonał mnie, że nie warto wymagać wpisywania się w rycerski wzór męskości

Ten materiał nie jest artykułem sponsorowanym. Jego treść jest autorska i powstała bez wpływów z zewnątrz. Część odnośników w materiale to linki afiliacyjne. Klikając w nie, nie ponosisz żadnych dodatkowych kosztów, a jednocześnie wspierasz pracę naszej redakcji. Dziękujemy!

Zbigniew Woźnicki

Zbigniew Woźnicki

Przygodę z publicystyką i pisaniem zaczął w serwisie Allegro, gdzie publikował newsy związane z grami, technologią oraz mediami społecznościowymi. Wkrótce zawitał na GRYOnline.pl i Filmomaniaka, pisząc o nowościach związanych z branżą filmową. Mimo związku z serialami, jego serce należy do gier wszelakiego typu. Żaden gatunek mu nie straszny, a przygoda z Tibią nauczyła go, że niebo i muzyka w grach są całkowicie zbędne. Przed laty dzielił się swoimi doświadczeniami, moderując forum mmorpg.org.pl. Uwielbia ponarzekać, ale oczywiście konstruktywnie i z umiarem. Na forum pisze pod ksywką Canaton.