Znachor w książce i filmach. Co obejrzeć przed premierą Netflixa?

Źrodło fot. Znachor; reż. Jerzy Hoffman; Zjednoczenie Rozpowszechniania Filmów; 1982

i

Już w drugiej połowie 2023 roku Netflix zaprezentuje własną ekranizację Znachora autorstwa Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Na razie przedstawiono kilka zdjęć z planu, ale zapowiedziany termin sugeruje, że prace znajdują się w bardzo zaawansowanym stadium. Zatem teraz, gdy czekamy na premierę, jest to świetna pora, żeby zapoznać się z powieścią oraz dwiema filmowymi wersjami, jeśli ktoś dotychczas nie miał okazji ich obejrzeć.

Karty podarunkowe do Netflixa kupisz tutaj

Znachor na kartach książki oraz na ekranach

Przynajmniej dla samego porównania dobrym ruchem będzie sięgnięcie po papierowy oryginał. Co ciekawe, Znachor pierwotnie powstał właśnie jako scenariusz filmowy. Nie spotkał się jednak z zainteresowaniem i z tego powodu Dołęga-Mostowicz postanowił przerobić swoje dzieło na powieść. Wydana w 1937 roku książka okazała się przebojem, co doprowadziło do stworzenia filmu. Trzeba przyznać, iż była to dosyć ironiczna sytuacja.

Wydawałoby się, że przygotowanie obrazu będzie proste, ponieważ scenariusz był gotowy dużo wcześniej. A jednak zamiast wykorzystać pierwszą wersję dzieła Dołęgi-Mostowicza, do produkcji zatrudniono scenarzystę, Anatola Sterna, który napisał filmową historię, ale zmiana nie wpłynęła negatywnie na samo dzieło. Sukces widowiska sprawił, że powstały kolejne części, które wzorowały się na następnych tomach powieści. Dzięki temu otrzymaliśmy przedwojenną trylogię, która, niestety, aktualnie nie jest dostępna w żadnych usługach streamingowych lub na kanałach telewizyjnych. W przeszłości Znachor z 1937 oraz jego kontynuacje były wyświetlane na kanale Kino Polska oraz TVP Historia. Być może bliżej premiery netfliksowej produkcji nadawcy zdecydują się na ponowną emisję.

Znachor z 1982 w reżyserii Jerzego Hoffmana swoją popularnością przebił starszą ekranizację. Dowodem na to jest fakt, iż w każde święta drugiej połowy roku możemy sobie zrobić nawet kilkanaście seansów z legendarnym filmem. Znachora Hoffmana ogląda się wciąż bardzo dobrze, w przeciwieństwie do wersji z 1937, w której montaż może niektórych kłuć w oczy.

Natomiast film z 1982 roku może nie spodobać się purystom, ponieważ ten Znachor jest mniej wierny książce. Za przykład może posłużyć najsłynniejsza scena z filmu z cytatem: „Proszę państwa, Wysoki Sądzie. To jest profesor Rafał Wilczur”. W oryginale główny bohater odzyskał pamięć dopiero na cmentarzu, gdy zobaczył grób zmarłej żony. Tam też dowiedział się o swojej tożsamości. Na sali sądowej rozprawa zakończyła się pozytywnie, ale bohater z rozprawy wyszedł jako Antoni Kosiba.

Znachora z 1982 roku bez problemu można za darmo obejrzeć na stronie VOD TVP i nie trzeba czekać na żadne święta. Książka również jest łatwa do zdobycia i na pewno bez problemu można ją wypożyczyć w najbliższej bibliotece. Zaś na ponowną emisję pierwszej ekranizacji musimy jeszcze poczekać.