Harry Potter ma „antysemickie” gobliny? J.K. Rowling na celowniku Jona Stewarta [aktualizacja]

Aktualizacja

Jon Stewart zabrał głos w sprawie swoich rzekomych zarzutów pod adresem J.K. Rowling. „Rzekomych”, bo w filmiku zamieszczonym w serwisach Twitter oraz YouTube Amerykanin wyjaśnia, że komentarz o antysemickich goblinach miał być „lekki”, niepoważny i Stewart w żaden sposób nie domagał się cenzury Harry’ego Pottera. Aktor był wręcz zdziwiony, że jego wypowiedź została odebrana jako faktyczne potępienie brytyjskiej pisarki, zwłaszcza że – jak mówił – kocha kinowego Harry’ego Pottera „bardziej niż przystoi dżentelmenowi w jego wieku”.

Stewart uważa, że „żartobliwość” jego komentarza powinna być oczywista w kontekście całej rozmowy w ramach grudniowego odcinka The Problem with Jon Stewart. Gobliny miały być tylko przykładem tego, jak pewne tropy są „praktycznie niewidzialne, nawet w tak przemyślanym procesie jak produkcja filmowa”.

Powiązane:Gdzie oglądać filmy Harry Potter? Sprawdzamy

Jednak jego słowa nie przekonały wszystkich Internautów. Zwłaszcza że on sam zamieścił w serwisie YouTube wypowiedź o goblinach jako „teaser” owego epizodu podcastu, a więc bez żadnego kontekstu.

Zresztą w komentarzach w mediach społecznościowych da się zauważyć wcale niemało osób, które najwyraźniej wzięły jego „krytykę” za dobrą monetę (a nawet takie, które jej przyklasnęły). Trudno się więc dziwić, że „oczywista” żartobliwość Stewarta jakoś umknęła mediom i internautom. Więcej zrozumienia wykazała sama Rowling, bo – jak podaje dziennik The Guardian – autorka nie zamierza komentować całej sprawy.

Oryginalna wiadomość

J.K. Rowling oberwało się już za rzekomo transfobiczne wypowiedzi, ale ktoś ma do zarzucenia autorce jeszcze więcej. Jon Stewart, niegdyś gospodarz popularnego amerykańskiego programu The Daily Show, zarzuca autorce Harry’ego Pottera antysemityzm, o którym mają świadczyć… gobliny.

Amerykanin dał znać o swoich podejrzeniach (jeśli tak to można nazwać) w trakcie ostatniego odcinka podcastu The Problem with Jon Stewart z połowy grudnia (via The Hollywood Reporter). Według Stewarta wizerunek goblinów ukazany pierwszej w ekranizacji przygód Harry’ego Pottera jest niemal żywcem wyjęty z antysemickich paszkwili pokroju Protokołów mędrców Syjonu, które to dzieło rozpowszechniano w carskiej Rosji na początku XX wieku. Aktor miał być wręcz zaszokowany, że w trakcie seansów widownia nie widziała nic niewłaściwego w takim przedstawieniu bankierów Gringotta:

Stewart nie jest bynajmniej pierwszą osoba, która dostrzegła w goblinach Rowling rzekomą inspirację antyżydowską propagandą. Już dwa lata wcześniej podobne wrażenie odniosła aktorka Marianne Levy po zobaczeniu fotografii prasowej z Harry’ego Pottera i kamienia filozoficznego udostępnionego przez Warner Bros. W jej przypadku widok goblinów z banku Gringotta nie różnił się rysunków z nazistowskiego tygodnika Der Sturmer.

Zapewne dla niektórych takie zarzuty wobec Rowling będą naturalną koleją rzeczy. Nasuwa się jednak pytanie, czy rzekome podobieństwo nie wynika raczej z odwołania się do tych samych stereotypów dotyczących bankierów jako takich. Zwłaszcza że w książkach o Harrym Potterze częściej pojawia się potępienie wszelkich ideologii rasowych, a i same gobliny nie są – nie wdając się w szczegóły fabuły – ukazane w szczególnie negatywny sposób. Zresztą Rowling wielokrotnie krytykowała antysemityzm w mediach społecznościowych.

Mniej więcej takie stanowisko zajął już w w 2019 roku m.in. Dan Kahan, profesor prawa z Uniwersytetu Yale’a. On również dostrzegł podobne wzorce w wizerunku goblinów i antysemickich karykaturach, ale nie uznał tego za celowe działanie J.K. Rowling. Jego zdaniem autorka raczej czerpała z „starej fantastyki i folkloru o bankierach”, które – jak twierdzi – było pochodną antyżydowskiej propagandy z dawnych czasów.

Co więcej, wypowiedź Stewarta zyskała mu niechęć dziennikarza Bena Shapiro, który zarzucił mu hipokryzję. Chodzi o osobę Trevora Noaha, który zastąpił Stewarta jako prowadzący The Daily Show. Shapiro wytknął Stewartowi, że atakuje książki i filmy J.K. Rowling bezpodstawnie (i to po dwóch dekadach), gdy tymczasem jego następca wcale nie kryje się ze swoim antysemityzmem.

Oczywiście znaleźli się i tacy, którzy zgodzili się z Jonem Stewartem, oraz internauci, którzy za Shapiro potępili ten odkopany „antysemityzm”. Jego opinia wywołała spore poruszenie w sieci, tak jak miało to miejsce w przypadku poprzednich kontrowersji wokół Rowling.

Zarzuty Jona Stewarta to w zasadzie kontynuacja trendu z ostatnich lat, które nie były szczególnie udane dla brytyjskiej pisarki. J.K. Rowling zyskała sobie niechęć (delikatnie rzecz ujmując) internautów, według których jej wpisy były przejawem transfobii. Od pisarki de facto odcięła się też obsada filmowego Harry’ego Pottera i producent gry Hogwarts Legacy.

Ci pierwsi niedawno spotkali się w ramach obchodów 20. rocznicy marki, bez udziału Rowling, co miało nie być związane ze wspomnianymi kontrowersjami. Potwierdziła to w grudniu wytwórnia Warner Bros, która zapewniła o „kwitnącej” współpracy z J.K. Rowling i wyraziła swoje „rozczarowanie” plotkami mówiącymi o czymś zgoła przeciwnym. Trudno sie jednak dziwić owym „plotkarzom” w kontekście nieobecności Rowling w Powrocie do Hogwartu oraz – jak zwrócili uwagę fani z serwisu The Rowling Library w grudniu – ostatnim zwiastunie Fantastycznych Zwierząt 3.

HBO GO kupisz tutaj

Czytaj więcej:Najlepsze filmy na HBO Max 2023, nasze top 12